بیوگرافی ماکس بورن یکی از فیزیکدانان برجسته آلمانی که در توسعه مفاهیم اولیه ی مکانیک کوانتوم، اپتیک و فیزیک حالت جامد و تشریح فرمول ها و قوانین آن نقش به سزایی داشت.

ماکس بورن در علوم فیزیک حالت جامد و اپتیک نیز مطالعاتی داشته و دستاوردهای بیشماری به دنیای علم عرضه کرده است. بورن در سال 1954 جایزه ی نوبل فیزیک را به خاطر تحقیقات بنیادی در مکانیک کوانتوم، بخصوص تفسیر استاتیکی « تابع موج » کسب کرد. با به قدرت رسیدن حزب نازی در آلمان بورن نیز مانند سایر یهودیان ساکن آنجا زندگی برایش دشوار شد پس به ناچار به انگلستان مهاجرت کرد و در آنجا به ادامه ی زندگی علمی و تحقیقاتی خود پرداخت. ادامه بیوگرافی ماکس بورن را در این مقاله از مجموعه مقالات بیوگرافی افراد موفق مطالعه فرمایید تا بیشتر با این شخصیت برجسته آشنا شوید.

خواندن این بیوگرافی هم می تواند برای شما مفید باشد: بیوگرافی لودویگ بولتزمن با اختلال دو قطبی

دوران کودکی و جوانی ماکس بورن

تولد ماکس بورن در 11 دسامبر سال 1882 در ورتسواف بود. در آن زمان پادشاهی پروس امپراطوری آلمان در این منطقه حکومت می کرد. خانواده بورن با مذهب یهودیتی که داشتند بعدها بر روی زندگی آن ها در آلمان نازی تأثیر گذاشت. پدر او گوستاو بورن، که در علوم کالبدشناسی و رویان شناسی متخصص بود و در دانشگاه ورتسواف تدریس می کرد. مادرش مارگارت هنگامی که ماکس چهار ساله بود از دنیا رفت. او در یک خانواده ی صنعتی بدنیا آمده بود. ماکس یک خواهر به نام کتی و برادری ناتانی داشت، که حاصل ازدواج مجدد پدرش بوده که نام او ولفگانگ و بعدها استاد تاریخ هنر سیتی کالج در نیویورک شد.

تحصیلات ماکس بورن

ماکس بورن تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه ای واقع در ورتسواف به اسم کونیگ-ویلهلم گذراند. او تحصیلات دانشگاهیش را هم در آن شهر در سال 1901 شروع کرد. در آن زمان دانشگاه های آلمان امکان جا به جایی را به دانشجویان می داد. بورن ترم های تابستانی خود را در دانشگاه زوریخ و هایدلبرگ می گذراند. در سال 1904 ماکس بورن به گوتینگن رفت. در آنجا با ریاضیدانان مشهوری آشنا شد. افرادی مانند: دیوید هیلبرت، فلیکس کلاین و هرمان مینکوفسکی را ملاقات کرد. بورن آشناییش با هیلبرت ادامه دار شد و به عنوان دستیار رسمی او بدون حقوق مشغول به کار بود. او پس از فارغ التحصیلی در دانشگاه به ارتش آلمان رفت. به علت بیماری آسم معافیت سلامتی را دریافت کرده و به انگلستان سفر کرد. در آنجا به کالج کایوس رفت و در آزمایشگاه به مدت 6 ماه به تحقیق و مطالعه پرداخت.

بیوگرافی ماکس بورن به تحقیقات متعدد او در زمینه ی ریاضی و فیزیک بود، پرداخته است. بورن به عنوان عضوی جوان در دانشگاه گوتینگن پذیرفته شد و کار خود را در آنجا شروع کرد. در سال 1913 با دختر یک استاد حقوق در دانشگاه لایپزیگ به نام هدویگ ارنبرگ پیوند زناشویی بست.

آشنایی ماکس بورن با اینشتین

در این بخش از بیوگرافی ماکس بورن به فعالیت ها و افتخارات او خواهیم پرداخت. بورن در سال 1913 موفق شد 27 مقاله را منتشر کند. یکی از مهم ترین آن ها ارتباط نسبیت و دینامیک کریستال های مشبک می باشد که به صورت کتاب به چاپ رسید. در سال 1915 به محض رسیدن بورن به برلین ارتش آلمان او را فراخواند و در واحد پردازش سیگنال به خدمت گماشته شد. پس از مدتی به بخش تحقیق و توسعه ی ارتش آلمان رفت که زیر نظر آدولف لودنبرگ اداره می شد. لودنبرگ بخشی را برای تحقیق پیرامون مسافت یابی صوتی اختصاص داده بود را تأسیس کرد. اولین آشنایی بورن با اینشتین هنگامی که در برلین خدمت می کرد اتفاق افتاد.

همین باعث دوستی طولانی مدت و خانوادگی آن ها با هم شد. اینشتین در ملاقاتی که با بورن داشت به او پیشنهاد داد که تمرکزش را روی فیزیک نظری معطوف کند.اینشتین با ماکس بورن گفته بود که دانشمندی شبیه به او در آلمان پیدا نخواهد شد. اینشتین در سال 1928 بورن، هایزنبرگ و پاسکوال جردن را برای نامزدی جایزه ی نوبل فیزیک معرفی کرد، اما این جایزه به هایزنبرگ رسید. در سال 1933 حزب نازی آلمان به قدرت دست یافت.

گوتینگن یکی از 6 دانشمند یهودی بود که از طرف نازی از دریافت حقوق محروم شد. بورن به دنبال شغل جدید در دانشگاه سینت جورج کمبریج پذیرفته شد و در این زمان ماکس بورن کتابی در حوزه ی علم به زبان ساده به نام The Restless Univers نوشت. کتاب دیگری را هم با نام Atomic Physics که به صورت متن آموزش دانشگاهی است را منتشر کرد. بورن در سال 1937 عضو انجمن سلطنتی ادینبرو و دو سال بعد از آن عضو انجمن علمی سلطنتی لندن شد.

جایزه ی نوبل و درگذشت

بیوگرافی ماکس بورن را با دریافت جایزه نوبل او ادامه می دهیم. ماکس سال های پایانی عمر خود را با تحقیق و تدریس در ادینبرو گذراند. بازنشستگی بورن در سال 1954 در سن 70 سالگی در باد پیرمونت آلمان غربی سپری شد. خبر انتخاب از سوی آکادمی نوبل در اکتبر همان سال به او رسید. فیزیکدانان همکار او در تمام این سال ها از تلاش خود برای معرفی بورن به عنوان برنده ی جایزه نوبل فیزیک دست بر نداشتند. در سال های 1947 و 1948 فرانک و فرمی ماکس بورن را به خاطر دستاوردهایش در حوزه ی شبکه های کریستالی به آکادمی نوبل معرفی کردند.

در نهایت جایزه ی نوبل فیزیک در سال 1954 به بورن تعلق گرفت. ماکس بورن پس از بازنشستگی همچنان به فعالیت های علمی خود ادامه داد. او ویرایش جدیدی از کتاب های قبلی خود در آن دوران را ارائه کرد. در اعتراض به گسترش سلاح های هسته ای ماکس بورن یکی از افرادی بود که بیانیه ی راسل-اینشتین را در سال 1955 امضاء کرد. بورن در دوران زندگی خود بیش از 160 مقاله و کتاب را منتشرکرده بود که موضوعات آن ریاضیات، فیزیک و مکانیک کوانتوم را پوشش می دهد. از جوایز و افتخارات او می توان به مدال Stokes کمبریج، مدال ماکس پلانک، نشان شهروند افتخاری گوتینگن، مدال Hugo Grotius حقوق بین الملل مونیخ، جایزه ی Grand Cross جمهوری فدرال آلمان و بسیاری دیگر اشاره کرد.

این دانشمند آلمانی در سن 87 سالگی در پنجم ژانویه سال 1970 در گوتینگن چشم از جهان فروبست. جسد او در گورستانی واقع در اشتانفریدهورف دفن شد. در این مکان دانشمندان بزرگی دیگری از جمله پلانک و هیلبرت نیز به خاک سپرده شده اند. امیدواریم از خواندن بیوگرافی ماکس بورن لذت کافی را برده باشید.