بیوگرافی میلتون فریدمن یکی از آن دسته مطالبی است که هر فرد فعال در حوزه اقتصادی و هر صاحب کسب و کاری یکبار باید آن را بخواند. خواندن زندگی نامه فردی که پدر مکتب اقتصاد پولی است و توانسته جایزه نوبل اقتصاد را بدست آورد، قطعا ارزشش را دارد. با گرداب جذب همراه باشید تا از تولد تا مرگ میلتون فریدمن، یکی از تاثیرگذارترین اقتصاددان های قرن 20ام را بررسی کنیم.

تولد و کودکی میلتون فریدمن

زمانیکه میلتون فریدمن (Milton Friedman) در 31 ژوئیه 1912 در بروکلین نیویورک چشم به جهان گشود هیچ کس حتی خانواده فقیر او هم تصور نمی کردند که وی روزی برنده جایزه نوبل اقتصاد شود. وی که چهارمین و آخرین فرزند خانواده بود بعد از 3 خواهر خود به دنیا آمد. تنها پسر خانواده زمانی به دنیا آمد که خانواده او برای بهبود وضعیت زندگی خود، به آمریکا مهاجرت کرده بودند. پدر میلتون فریدمن، جنو ساول فریدمن و مادر وی سارا آتل لانداو نام داشتند که اصالتا مجارستانی بودند و در نیویورک به سختی برای امرار معاش زندگی خود تلاش می کردند. مادر وی یک فروشگاه خرده فروشی را اداره می کرد و پدر وی پس از امتحان کردن مشاغل متعدد، هنوز هم نمی توانست برای کسب درآمد فعالیت ثابتی داشته باشد.

کمبود درآمد، سخت بودن شرایط در اوایل زندگی میلتون فریدمن واضح و آشکار بود. اما زمانیکه از وی در مورد کودکیش سوال پرسیده می شد، همیشه از وجود غذای کافی و فضای گرم و حمایت کننده خانواده اش صحبت می کرد. وی که همیشه جزو باهوش ترین دانش آموزان مدرسه بود، به همراه خواهران بزرگ تر خود، مدارس ابتدایی و متوسطه دولتی را برای تحصیل ثبت نام کرد. در سال 1928 توانست از دبیرستان راهوی فراغ التحصیل شود. اما در همان سال ها اتفاق ناگواری رخ داد و با مرگ پدر، شرایط زندگی او سخت تر شد. چالش ها و تضادهای زندگی، انسان را قوی تر می کنند به شرط آنکه فرد از آنها نردبانی برای طرقی خود بسازد، نه بهانه ای برای قربانی بودن.  در آن شرایط مادر و دو خواهر بزرگ تر میلتون فریدمن مسولیت مخارج خانواده را به عهده داشتند و با حمایت های خود، به میلتون کمک کردند تحصیلات خود را ادامه دهد.

اشتیاق و علاقه زیاد میلتون فریدمن به اقتصاد

پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان به او بورسیه تحصیلی داده شد که با کمک آن می توانست در دانشگاه راتگرز تحصیلات خود را ادامه دهد. در ادامه بیوگرافی میلتون فریدمن باید بدانید که وی در سال 1932 مجبور بود مخارج کالج و تحصیلات خود را با کار کردن در فروشگاه خرده فروشی و فعالیت های کارآفرینی کوچک در طی تابستان تامین می کرد. اگر چه اوایل علاقه زیادی به ریاضیات داشت اما در درون خود علاقه زیادی به رشته اقتصاد پیدا کرده بود. شاید شرایط اقتصادی بد دوران کودکی باعث شده بود که وی به این سمت هدایت شده و بتواند تا این حد تاثیرگذار باشد.

به گفته خود فریدمن برخورد با دو فرد تاثیرگذار با نام های آرتور اف برنز و هومر جونز باعث شده بود که وی به درک درستی از تحقیقات اقتصادی برسد. با کمک این دو شخص وی توانست با نظریات اقتصادی بیشتر آشنا شود، علاقه وی به رشته اقصاد بیشتر شده و هر روز در مورد نظریات مختلف با هیجان بیشتری به تحقیق بپردازد. زمانیکه دانش یک انسان در مورد موضوعی بالا می رود، عشق و هیجان وی نیز شعله ور خواهد شد. بالاخره میلتون فریدمن موفق شد در هر دو رشته ریاضیات و اقتصاد فارغ التحصیل شود.

تحصیلات و فعالیت های شغلی میلتون فریدمن

همانطور که در بیوگرافی میلتون فریدمن گفته شد، وی لیسانس ریاضیات و اقتصاد را به طور همزمان از دانشگاه راتگرز نیوجرسی دریافت کرد. پس از آن برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد به دانشگاه شیکاگو رفت. پس از دریافت فوق لیسانس که با کمک، کمک هزینه های تحصیلی موفق به دریافت آن شده بود، به دانشگاه کلمبیا رفت و موفق شد دکتری اقتصاد را کسب کند. در سال 1946 پس از اخذ مدرک دکترا به دانشگاه شیکاگو بازگشت و به مدت 30 سال در این دانشگاه فعالیت های آکادمیک خود را ادامه داد.

ازدواج و خانواده میلتون فریدمن

در ادامه بیوگرافی میلتون فریدمن لازم است بدانید او با همکلاسی دانشگاه خود رز فریدمن ازدواج کرد. آنها که در سال 1932 همدیگر را ملاقات کرده، به طور اتفاقی برحسب حروف الفبا در دو صندلی کنار هم نشسته و در حال گذراندن تحصیلات تکمیلی در دانشگاه شیکاگو بودند. آنها پس از چند سال آشنایی بالاخره در سال 1938 باهم ازدواج کردند و در طول سال های زندگی خود، همکاری و کارهای تحقیقاتی زیادی را با هم انجام دادند. در حال حاضر فرزند میلتون فریدمن با نام دیوید فریدمن توانسته پا جای پدر خود گذاشته و تحقیقات و نظریه های پدر را ادامه دهد.

نظریات ساختارشکن و تاثیرگذار میلتون فریدمن

میلتون در طی سال های زندگی خود نظریات زیادی را ارائه داد و اکثر آنها مبتی بر اقتصاد پولی بودند که شامل موارد  زیر هستند:

• نظریه پولی تقاضای پول میلتون فریدمن
• نظریه مصرف
• روش شناسی اقتصادی
• اثرات اندیشه های میلتون فریدمن
• رابطه بیکاری با تورم و بورس

مهمترین آثار و کتاب های میلتون فریدمن

در طی سال های زندگی ارزشمند توانست آثاری از خود بر جای بگذارد که بر اقتصاد و جامعه نقش بسزایی دارد. در ادامه بیوگرافی به بررسی آثار کتاب های میلتون فریدمن می پردازیم.

• وی توانست در سال 1962 اولین کتاب خود را با نام «سرمایه داری و آزادی» منتشر کند. این کتاب که مهمترین اثر وی به حساب می آید در مورد کمتر شدن نقش دولت در بازار آزاد است. وی معتقد بود که برای ایجاد آزادی سیاسی و اجتماعی باید نقش دولت در بازار آزاد کمتر شود. در این کتاب وی به بررسی نقش اقتصاد سرمایه داری در جامعه آزاد را مورد بررسی قرار داده است.
• از دیگر آثار میلتون فریدمن می توان به کتاب «درآمد مشاغل تخصصی و مستقل» اشاره کرد که در واقع پایان نامه دکتری وی به حساب می آید و با همکاری سیمون کوزنتس در سال 1946 تهیه شد. بجز کتاب های مهمی که فریدمن نوشته است، وی دارای مقالات علمی بسیار ارزشمندی است که مهمترین آنها در کتابی با عنوان مقالاتی در اقتصاد ثباتی در سال 1953 منتشر شده و در مورد متدولوژی علم اقتصاد، منحنی تقاضای مارشال و مطلوبیت نهایی درآمد توضیح داده شده است.
• کتاب بعدی وی در سال 1957 با نام «نظریه ای در مورد تابع مصرف» نوشته شد. شهرت میلتون فریدمن پس از انتشار این کتاب جهانی شد. او در این کتاب تابع مصرف کینز را با تفسیر دوباره به جای درآمد جاری به درآمد دائمی مرتبط ساخت. در سال 1992 کتاب بدسگالی پول که به بررسی خوادقی در تاریخ پولی است را منتشر کرد.

سایر آثار معروف میلتون فریدمن

او علاوه بر کتاب های مهمی که در قسمت قبل بیوگرافی میتلون فریدمن آورده شد، آثار مهم دیگری نیز داشته است.

• کتاب «تاریخ پولی آمریکا» را با همکاری آنا جی شوارتژ در سال 1963 منتشر کرد. وی در این کتاب نشان داده است که اتخاذ سیاست های پولی نادرست بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا در سال 1930 باعث ایجاد بحران های اقتصادی شده است.
• وی مطالعاتی در نظریه مقداری پول را در سال 1956 منتشر کرد.
• تراز پرداخت ها را در سال 1963 با همکاری رابرت وی روسا ارائه داد.
• با همکاری جورج استیگلر در سال 1946 توانست بام ها یا سقف ها را منتشر کند که به مشکللات جاری در خانه دار شدن می پردازد.
• وی فعالیت های حرفه ای خود را با شرکت در یک سریال با نام آزادی انتخاب تکمیل کرد. او در این سریال ده قسمتی به زبان ساده توضیح داد که چطور بازارهای آزاد باعث آزادی های سیاسی و اجتماعی می شوند. با کمک این برنامه تلویزیونی او توانست کتاب آزادی انتخاب را با همکاری همسر خود رز فریدمن منتشر نماید.

جوایز و افتخارات در بیوگرافی میلتون فریدمن

در طی فعالیت های حرفه ای که میلتون فریدمن انجام داد، وی توانست جوایز زیادی را کسب کند که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وی مدال جان بیتس کلارک را در سال 1951 ازآن خود کرد.
• موفق شد که جایزه نوبل اقتصاد را در سال 1976 به نام خود بزند.
• در سال 1986 جایزه ویژه دولت ژاپن را بدست آورد.
• مدال آزادی و نشان ویژه ریاست جمهوری را در سال 1988 بدست آورد.
• در سال 1988 وی نشان ملی علوم را کسب کرد.
• از سوی دانشگاه های مختلف ژاپن، گواتمالا و آمریکا جوایز ارزنده زیادی کسب کرد که در این مطلب نمی گنجد.

مرگ میلتون فریدمن و درس هایی از زندگی وی

زمانیکه بیوگرافی میلتون فریدمن را مطالعه می کنید، قطعا متوجه قدرت اندیشه و عزم راسخ وی شده اید. بزرگ مردی که در نوامبر سال 2006 میلادی مصادف با آبان ماه 1386 میلادی چشم از جهان فروبست. زندگی او نمادی از شجاعت، پایداری و آزاد اندیشی است. کسی که جسارت ابراز نظرات و دیدگاه های خود را داشت و توانست با اندیشه های خلاقانه خود تحولی بزرگ در اقتصاد پولی آمریکا و جهان ایجاد کند.

کتاب های زیادی در مورد این اقتصاددان برجسته منتشر شده است که می توان به کتاب «اندیشه‌های اقتصادی میلتون فریدمن» از ایمون باتلر اشاره کرد.

از جملات میلتون فریدمن:

«هیچ چیزی چون ناهمسویی اجتماعی، آزادی را به چالش نمی‌کشد و هیچ چیزی چون آزادی اجتماعی، ناهمسویی را به چالش نمی‌کشد.»