سبکسازی یکی از اصول اساسی ساخت و ساز مدرن در دنیای معماری به شمار میرود.
این اصل علاوه بر اینکه هزینههای ساخت را کاهش میدهد از طرفی با کاهش وزن ساختمان باعث افزایش ایمنی سازه در برابر زلزله میشود. البته سبکسازی یک اصل سازهای و مهندسی بوده و باید در تمام بخش ساخت و ساز رعایت شود. در این میان پروفیلهای ساختمانی نظیر تیرآهن، میلگرد، قوطی پروفیل و نبشی و ناودانی ازجمله مصالح پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز به شمار میروند که بخش اعظمی از وزن ساختمان را نیز تشکیل میدهند. به این ترتیب محاسبه پروفیل ارزان و با کیفیت میتواند نقش اساسی در برآورد بودجه ساخت داشته باشد. ازآنجاکه قیمت پروفیلهای فولادی براساس وزن آن محاسبه میشود وزن سبکتر به معنای هزینه ارزانتر است. البته وزن سبکتر نباید به قیمت از دست رفتن ایمنی و کیفیت سازه تمام شود. در این مقاله بررسی میکنیم که چگونه انتخاب هوشمندانه وزن پروفیل قوطی میتواند تأثیر مستقیمی در کاهش هزینههای ساخت و ساز داشته باشد.
نقش قیمت قوطی پروفیل در ساختمانسازی
قوطی پروفیل نیز کاربرد گستردهای در اسکلتبندی، سازههای سبک، نرده سازی، زیرسازی سقفهای کاذب و ساخت درب و پنجره در ساختمانسازی دارد. قیمت قوطی پروفیل معمولاً با توجه به ضخامت، ابعاد و وزن پروفیل محاسبه و تعیین میشود. به این صورت که قیمت واحد کیلوگرم پروفیل در وزن تمام شده پروفیل ضرب شده و هزینه پروفیل مشخص میشود؛ بنابراین اگر کاهش وزن پروفیل و سبکسازی در ساختمان به درستی مدیریت شود میتواند باعث کاهش هزینههای اجرایی، باربری و زمانی در اجرای پروژه شود. دوباره باید عنوان کنیم سبکسازی ساختمان به معنای استفاده از مصالح سبک نبوده و به شیوهای از ساخت و ساز خشک و مهندسی گفته میشود که برخی از مصالح سنگین را از ساختمانسازی حذف کرده و باعث بهینهسازی وزن ساختمان میشود.
تعریف پروفیل قوطی و انواع آن
در بازار آهن به تمام مقاطع فولادی باز و بسته فولادی پروفیل گفته میشود. در بازار داخلی اما معمولاً برای قوطی فولادی از واژه پروفیل استفاده میکنند. پروفیل قوطی به مقاطع طویل و بستهی فولادی گفته میشود که معمولاً دارای سطح مقطعی نظیر مربعی یا مستطیلی هستند. پروفیلهای ساختمانی پرکاربردترین نوع قوطی در ساخت و ساز هستند که معمولاً از ضخامت بالای 1.5 میلیمتر الی 4 میلیمتر و بالاتر برخوردار هستند. نوع دیگر قوطی صنعتی است که معمولاً در صنایع حساس و سنگین مورد استفاده قرار میگیرد.
رابطه وزن پروفیل و برآورد هزینه
تاثیر وزن پروفیل بر قیمت پروفیل
وزن قوطی مستقیماً به سه عامل فیزیکی هر شاخه وابسته است که شامل پارامترهای زیر میشود:
- ابعاد (طول، عرض)
- ضخامت
- چگالی فولاد پایه مورد استفاده
بنابراین باید در هنگام انتخاب و خرید پروفیل توجه به ابعاد بهینه و ضخامت و آلیاژ مورد استفاده با نیازهای پروژه دقت نمایید تا از صرف هزینههای اضافی جلوگیری شود.
چرا وزن کمتر پروفیل به معنای هزینه کمتر است؟
وزن پروفیل با کاهش هزینه نهایی خرید آهن آلات میتواند نقش عمدهای در کاهش هزینههای ساخت داشته باشد. البته این کاهش وزن پروفیل نباید منجر به کاهش استحکام و ایمنی لازم شود. بهصورت کلی وزن پروفیل با توجه به موارد زیر میتواند باعث کاهش قیمت آهن مصرفی و بهینهسازی هزینههای ساخت شود:
- کاهش هزینه حمل
- بالا بردن سرعت اجرا و کاهش دستمزدها
- کاهش هزینههای اسکلت و فونداسیون
- کاهش قیمت خرید
1. وزن پروفیل سبکتر و حملونقل ارزانتر
وزن آهن آلات معمولاً بسیار سنگین بوده و برای حملونقل آن به وسایل نقلیه سنگین نیاز است. به همین دلیل تنها چند دهم میلیمتر در ضخامت پروفیل گاهی میتواند چند تن تفاوت در وزن نهایی ایجاد کند. از این هزینه حمل بخش قابلتوجهی از قیمت پروفیل را تشکیل میدهد. وزن سبکتر میتواند تأثیر مستقیمی در حملونقل پروفیل از باربری گرفته تا جابجایی در پروژه داشته باشد.
2. وزن پروفیل و صرفهجویی در زمان
جابجایی پروفیل در پروژه مانند جرثقیل مورد استفاده به وزن آن بستگی دارد. هرچه وزن پروفیل سبکتر باشد به تعداد نیروی انسانی کمتری برای حمل و اجرا نیاز داشته و این موضوع باعث میشود که پروژه با سرعت بیشتری اجرا شود. نیروی انسانی کمتر نیز به معنای پرداخت دستمزد کمتر در اجرا است که بخش عمدهای از هزینههای ساخت به این امر مربوط میشود.
3. کاهش وزن ساختمان و کم شدن فشار بر اسکلت و فونداسیون
با کاهش وزن ساختمان از میزان موردنیاز تیرآهن یا میلگرد و بتن مورد استفاده در اسکلت و فونداسیون نیز کاسته میشود. به این ترتیب با کاهش این مصالح صرفهجویی عمدهای در هزینههای سفتکاری خواهد شد. سبکسازی پروفیلهای درب و پنجره، ساخت دیوار و سقفهای کاذب و … میتواند بهطور قابلتوجهی باعث کاهش وزن ساختمان شود. بهطوری که بهینه کردن ابعاد پروفیل میتواند 5 الی 10 درصد باعث کاهش هزینههای کلی ساخت شود.
4. وزن سبکتر یعنی قیمت پرداختی پایینتر در هر کیلوگرم
قیمت آهن و پروفیل قوطی در بازار ایران عمدتاً بر اساس هر کیلوگرم محاسبه میشود؛ بنابراین هرچه وزن پروفیل براساس کیلوگرم کمتر باشد شما نیز هزینه خرید کمتری را پرداخت میکنید. البته باید متناسب بودن وزن پروفیل با نوع ساختمان و مهندسی سازه پروژه را حتماً رعایت کنید. بهصورت کلی در پروژهای سنگین و بزرگ تنها یک صرفهجویی 5 الی 10 درصدی میتواند باعث صرفهجویی چند میلیاردی در هزینههای ساخت شود.
راهکارهای بهینهسازی وزن پروفیل در پروژهها
چند روش مختلف وجود دارد که بتوانید هزینه ساخت را با توجه به وزن پروفیل و آهن آلات بهینه کنید. این روشها شامل موارد زیر میشود:
· نرمافزارهای طراحی سازه یا جدول وزنی استاندارد
با استفاده از نرمافزارهایی مانند SAP2000، ETABS یا Tekla میتوانید بهصورت مهندسی حداقل ضخامت موردقبول را انتخاب کرده و هزینههای ساخت و وزن پروفیل را بهینه کنید. همچنین مقایسه وزن پروفیل با جدول استاندارد مانند اشتال میتواند به شما در خرید پروفیل مناسب کمک نماید.
استفاده از پروفیلهای رایج بازار
این امر باعث سهولت خرید و کاهش هزینهها میشود.
· خرید از تأمین کنندگان معتبر
خرید از شرکتهای معتبر مانند فولاد ایرانیان میتواند باعث کاهش هزینههای حمل به دلیل وجود انبار در تمام نقاط کشور شود. شرکتهای معتبر بارهای پروفیل با وزن مشخص میفروشند. وزن پروفیل استاندارد ازجمله فاکتورهای موردنیاز برای خرید پروفیل است که شرکتهای معتبر میتوانند آن را تأمین میکند. همچنین تأمین کنندگان معتبر با پیگیری فروش و تطبیق وزنها مانع از خرید قوطیهای سبک با وزن اسمی سنگین میشوند.
نتیجه گیری
قیمت آهن آلات بخش عمدهای از هزینههای پروژهها را تشکیل میدهد. شما بهعنوان یک فعال بازار ساخت و ساز حتماً باید نسبت به وزن بهینه پروفیلها و انواع آهن آلات از دانش کافی برخوردار باشید. باید دقت کنید که وزن پروفیل علاوه بر فاکتور تعیینکننده در هزینههای اجرایی نقش عمدهای در ایمنی و استحکام ساختمان دارد.
مقاله خیلی خوبی بود و به نکته مهمی اشاره کردید. واقعاً انتخاب درست وزن پروفیل میتونه تاثیر چشمگیری تو هزینه ساخت داشته باشه. به نظر من مهندسین باید تو این زمینه دقت بیشتری به خرج بدن تا هم ایمنی حفظ بشه و هم هزینهها مدیریت بشه.
کاملاً با شما موافقم. مهندسی دقیق و در نظر گرفتن تمام جوانب سازه، از جمله انتخاب بهینه وزن پروفیل، نقش کلیدی در موفقیت پروژههای ساختمانی داره. هدف این مقاله هم تاکید بر همین موضوع مهم بوده.
با سلام
کاش سازندگان این مقالات رو مطالعه کنن. چون درواقع با هزینه ی مناسب برای پروفیل های با کیفیت از هزینه های تعمیرات و خرابی در اینده جلوگیری میشه.