بیوگرافی شگفت‌انگیز جک ما مؤسس شرکت علی بابا نمود آشکار پشتکار و موفقیت است. شکست‌های احتمالی را فرصت‌هایی در قالب مبدل بدانید و تسلیم آنها نشوید. 

باور به اینکه چگونه با وجود این همه شکست جک ما دلسرد نشده است، مشکل است. آن‌طور که در مصاحبه‌ها بیان کرده، از امتحانات مدرسه گرفته تا ورودی دانشگاه و استخدام در شرکت‌ها، او بارهاوبارها رد شده ولی از پا ننشسته است. از بس در آزمون‌های استخدامی مختلفی شرکت و نمره قبولی را کسب نکرده بود، نهایتاً تصمیم گرفت به همان تدریس انگلیسی بپردازد. اما اوضاع پرداختی به معلمان چندان تعریفی نداشت و جک جوان که برای آینده برنامه‌های فراوانی داشت را راضی نمی‌کرد.

جک ما برخلاف بزرگان سیلیکون‌ولی، تحصیل دانشگاه را برای کارآفرینی رها نکرد. او ازآنجاکه امکانات آمریکایی‌ها را در کشورش نداشت و به‌واسطه طبقه اجتماعی‌اش با افراد صاحب نفوذ هم مرتبط نبود، تنها راه حل را تحصیل دید. وقتی علی بابا را راه انداخت، هم‌زمان مشغول درس خواندن در رشته MBA بود تا راه و رسم تجارت را یاد بگیرد. در واقع می‌توان گفت: جک ما محصول دانشگاهی است تا بازار.

دوران کودکی و جوانی جک ما

 «ما یون» معروف به جک ما در 15 اکتبر 1964 میلادی، در جریان انقلاب فرهنگی چین و در شهر هانگ ژو چین به دنیا آمد. او یک برادر بزرگ‌تر و یک خواهر کوچک‌تر دارد. ما یون در یک خانواده سیاسی به دنیا آمد. پدر و مادر او در فعالیت‌های حزبی نقش داشتند و اوضاع مالی چندان خوبی نداشتند. او در دوران کودکی سرگرمی‌های خاص و منحصر به فردی داشت و علاقه زیادی به انواع جیرجیرک داشت. جک از جمع کردن آن‌ها لذت می‌برد. به طوری که می‌توانست نوع و ابعاد جیرجیرک‌ها را از صدایشان تشخیص دهد!

شاید نقطه عطف زندگی او از زمانی شروع شد که رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده آمریکا، ریچارد نیکسون، به چین سفر کرد و به انزوای این کشور در جوامع بین‌المللی خاتمه داد.

زیرا بعد از آن بود که سرمایه‌ها و گردشگران غربی به چین سرازیر شدند. یون هم از این فرصت بهره برد و چون اشتیاق فراوانی به یادگیری زبان انگلیسی داشت، نه سال تمام هر روز به هتلی در حوالی شهر می‌رفت تا به عنوان راهنما با گردشگران خارجی انگلیسی تمرین کند. او هر روز مسیر 70 دقیقه‌ای تا هتل را رکاب می‌زد و هیچ‌وقت هم خسته نمی‌شد. نام مستعار «جک» را هم یکی از همان دوستان خارجی که نمی‌توانست اسمش را تلفظ کند به او داد.

دوران تحصیل جک ما

 بیوگرافی جک ما را با تحصیلات و تلاش‌های او برای یافتن شغل ادامه می‌دهیم. جک ما بعد از اتمام دوران دبیرستانش، برای پذیرش در مقطع کالج سه بار اقدام کرد. دو بار در امتحانات ورودی کالج رد شد. اما در نهایت در مؤسسه تربیت‌معلم هانگ ژو مشغول تحصیل شد و نهایتاً در سال 1988 با مدرک کارشناسی زبان انگلیسی فارغ‌التحصیل شد. جک ما بعداً در دانشکده کسب‌وکار چان کونگ نیز شروع به تحصیل کرد و در سال 2006 مدرک MBA خود را از این دانشگاه دریافت کرد. یافتن شغل برای جک ما پروسه پر فراز و نشیبی بوده است.

او پس از فراغت از دانشگاه، شغل‌های زیادی را امتحان کرد. جالب است بدانید که جک در میان 5 نفر متقاضی پیوستن به نیروی پلیس چین نتوانست قبول شود! و همچنین از 24 نفری که برای مدیریت شعب KFC درخواست داده بودند هم تنها نفری بود که قبول نشد! گاهی نمی‌شود که نمی‌شود که نمی‌شود …

تدریس زبان انگلیسی در دانشگاه دیانزی هانگژو

   در نهایت جک ما تصمیم گرفت به عنوان مدرس زبان انگلیسی در دانشگاه دیانزی هانگ ژو مشغول کار شود. با وجود حقوق بسیار پایینی که او در ازای این شغل دریافت می‌کرد، همه شاگردان عاشق جک ما بودند و او را معلمی بسیار دلسوز و مهربان معرفی می‌کردند.

جک ما در مورد تحصیلات و فرصت‌های شغلی می‌گوید: من دو بار در یکی از امتحانات اصلی دبستان، سه بار در راهنمایی و دو بار در امتحانات ورودی کالج رد شدم و وقتی مدرکم را گرفتم بارهاوبارها در مصاحبه‌های شغلی دست رد به سینه‌ام زدند. من همچنین ده بار برای پذیرش در دانشگاه هاروارد اقدام کردم و هر ده بار رد شدم! اما هیچگاه امیدم را از دست ندادم رو به خودم گفتم بالاخره روزی در این دانشگاه درس خواهم داد.

جک ما از دانش اینترنت و سیستم زیاد سر درنمی‌آورد. اولین آشنایی با اینترنت به سال 1994 میلادی مربوط می‌شود. پس از افزایش صادرات محصولات چینی، جک یک دفتر ترجمه دایر کرد و از این طریق به عنوان مترجم به همراه چند تن از دوستان خود، نخستین بار به کشور آمریکا سفر کرد.

او در اولین استفاده‌اش از اینترنت، نام چند نوشیدنی را جستجو کرد اما در کمال تعجب دید در نتایج نشان داده شده، اثری از وب‌سایت‌های چینی نیست. در جستجوی بعدی او اطلاعاتی در مورد کشور چین جستجو کرد و بازهم سایت چینی پیدا نکرد.

راه اندازی اولین سایت اینترنتی در چین توسط جک ما

   همین باعث شد جک ما وب‌سایت چینی راه‌اندازی کند. اولین سایتی که جک ما راه‌اندازی کرد بسیار ساده بود. با این وجود در همان ساعات اولیه راه‌اندازی ایمیل‌هایی از مردم سراسر دنیا دریافت کرد که می‌خواستند بیشتر در موردش بدانند. همین جا بود که او با اثرات شگرف اینترنت روی مبادلات و تجارت جهانی به‌خصوص برای سازمان‌های کوچک و بزرگ آشنا شد.

سپس جک ما در آوریل 1995 میلادی به همراه همسر و یکی از دوستانش اقدام به تأسیس یک شرکت کردند. سرمایه اولیه آن‌ها 20 هزار دلار بود و شرکتشان در حوزه راه‌اندازی وب‌سایت‌های چینی بود که در سه سال اول فعالیت شرکت، درآمدی بالغ بر 800 هزار دلار داشتند.

تاسیس شرکت علی بابا

«باید اسمی انتخاب می‌کردیم که در عین منحصربه‌فرد بودن، برای مرد هم آشنا باشد. به‌علاوه تلفظ آن برای ملت‌های با زبان‌های مختلف راحت باشد». جک ما که سال‌ها مدرس زبان انگلیسی بود، از همین طریق با داستان علی بابا و چهل دزد بغداد آشنا بود. «روزی در کافه‌ای در سن فرانسیسکو نشسته بودم و به اسم شرکت فکر می‌کردم. گارسون که آمد پرسیدم: از علی بابا چیزی می‌دانی؟ گفت: سمی باز شو و همان جا بود که به خودم گفتم؛ بله این اسمی است که به دنبالش هستم.

سریع به خیابان رفتم و از چندین رهگذر همین سوال را کردم. آلمانی، هندی، ژاپنی، چینی و… همه علی بابا را می شناختند. علی بابا بازرگان باهوشی بود که به روستاییان کمک می کرد. علی بابا غار گنج را برای شرکت های کوچک و متوسط باز می کند». آنچه که خواندید توضیحی است که جک ما در مورد انتخاب نام شرکت علی بابا گفته است.

استارتاپ علی بابا توسط جک ما

   در سال 1999 میلادی جک ما با یک گروه 18 نفره از دوستانش و با سرمایه 80 هزار دلاری استارتاپ علی بابا را در آپارتمان شخصی تأسیس کرد. این شرکت در قالب وب‌سایت، محصولاتی که صادرکنندگان در اختیار داشتند را به‌صورت دسته‌بندی برای خریداران نمایش می‌داد.

جک ما که نتوانست از سیلیکون‌ولی برای شرکتش سرمایه جذب کند با سماجتی که داشت توانست شرکت‌های گلدمن ساکس و سافت بانک را برای سرمایه‌گذاری در علی بابا متقاعد کند. طی سال‌های بعد جک به گسترش حوزه فعالیت علی بابا پرداخت. او سرویس‌هایی مانند Alipay و Taobao را راه‌اندازی کند.

 Taobao یک وب‌سایت معامله آنلاین بود. این وب‌سایت پیشرفت سریعی داشت و در کمتر از 5 سال توانست بازار چین را از آن خود کند. جک ما مدتی بعد توانست با کمک جری یانگ، یاهو را مجاب کند تا یک میلیارد دلار در کسب‌وکار علی بابا سرمایه‌گذاری کند.

در عوض 40 درصد از سهام را صاحب شود. این سرمایه‌گذاری، ارزش علی بابا را که تنها 6 سال از عمرش می‌گذشت به حدود 2.5 میلیارد دلار رساند.

عرضه علی بابا به بورس نیویورک

در سال 2013 جک ما از سمت مدیرعاملی شرکت کناره‌گیری کرد و تنها به‌عنوان رئیس هیئت‌مدیره مشغول کار شد. در 2014 سهام علی بابا به‌صورت عمومی در بورس نیویورک عرضه شد و ارزش این شرکت به بیش از 230 میلیارد دلار رسید.

پس از موفقیت‌های مختلف شرکت علی بابا دانشگاه‌های مختلف از جک ما دعوت کردند تا در آنجا سمینار برگزار کند. ازجمله؛ دانشگاه‌های پنسیلوانیا، ماساچوست، هاروارد و پکن. جک ما در حال حاضر رئیس هیئت‌مدیره علی بابا است که روزانه بیش از 30 میلیون محموله را به دست مشتریان می‌رساند.

زندگی خصوصی جک ما

 جک ما در دوران تحصیل با همسرش ژانگ یینگ آشنا شد و بعد از فارغ‌التحصیلی با هم ازدواج کردند. در ابتدا هر دو به عنوان معلم شروع به کار کردند. در حال حاضر آن‌ها یک دختر و یک پسر دارند.

جک همواره سعی می‌کند خانواده‌اش را از جنجال‌های خبری دور نگه دارد تا فرزندانش در آرامش به تحصیل بپردازند. از جمله سرگرمی‌های جک می‌توان به ورزش رزمی مخصوص تای چی، نویسندگی و مدیتیشن اشاره کرد. او صاحب کاخ‌های متعددی در مناطق اروپایی از جمله؛ بوردو، کوتس و بلاس است.

پشتکار جک ما را سرمشق خود گیریم

 پشتکار و پایداری جک ما به‌راستی ستودنی است. تسلیم نشدن در برابر مشکلات احتمالی و ادامه دادن به تلاش به‌صورت امیدوارانه راه حلی است که پیروزی را حتمی و قطعی می‌کند. در زندگی هر یک از ما مشکلات و سختی‌های فراوانی وجود دارد.

بهتر است که تسلیم موانع و مشکلات نشویم و چون جک ما اگر بارهاوبارها شکست خوردیم و به زمین افتادیم بلند شویم و تلاش را دوباره محکم و مقاوم‌تر از قبل ادامه دهیم.